Patologiczny hazard

Patologiczny hazard zalicza się według międzynarodowej klasyfikacji chorób ICD-10 do kategorii zaburzeń nawyków i popędów (impulsów).

Wspólną cechą wszystkich zaburzeń kontroli impulsów jest to, że dana osoba doświadcza nieodpartego impulsu, któremu towarzyszy narastające napięcie. Kidy osoba poddaje się temu impulsowi, ma poczucie ulgi, które może być tak intensywne, że można je nazwać stanem euforycznym.

Hazardzista – w odróżnieniu od przeciętnej osoby – nie gra tylko dla rozrywki, określając sobie pewien limit gotówki, którą dysponuje. Dla nałogowego gracza istotnym elementem całej gry jest ryzyko straty pieniędzy oraz niebezpieczeństwo, jakie niesie ze sobą przypadkowość gry.

Dlaczego ludzie grają?

Jedną z częstych motywacji do uprawiania hazardu jest pragnienie szybkiego wzbogacenia się. W zmaterializowanym świecie nikogo nie dziwi chęć natychmiastowego posiadania pieniędzy.

Częstym powodem grania jest chęć doświadczenia mocnych wrażeń. Ryzyko jest tym elementem hazardu, dla którego wielu zaczyna grać. Przyjemne pobudzenie jest spowodowane adrenaliną i niektórzy twierdzą, że tylko wtedy czują, że żyją. Jest grupa osób, które uprawianie hazardu znieczula.

Jednym z objawów nadmiernego zaangażowania w hazard jest chęć odegrania się (pomimo przeważających wysokości przegranych). Niektórzy oczekują od grania wyzwania intelektualnego; tworzą systemy, próbują dociekać metod obstawiania, np. śledzą rozgrywki sportowe.

Kobiety i mężczyźni różnią się powodami grania. Dla kobiet hazard jest sposobem na spędzanie wolnego czasu, odwrócenia uwagi od codzienności, ucieczką od problemów. Mężczyźni częściej grają dla poczucia mocy, rywalizacji, udowodnienia swoich umiejętności.

Mity a rzeczywistość

Fałsz: Hazard to tylko niewinna gra.
Prawda: Uprawiając hazard, można stracić kontrolę nad graniem i uzależnić się.

Fałsz: Jak głosi slogan reklamowy, aby wygrać, należy dać sobie szansę i zagrać
Prawda: Taki sposób myślenia sugeruje, że każdy grający wygrywa. Natomiast matematyka jest nieubłagana: prawdopodobieństwo trafienia np. sześciu liczb z czterdziestu dziewięciu wynosi 1 do 14 milionów.

Fałsz: Skoro tyle do tej pory przegrałem, to musi przyjść wygrana.
Prawda: Jest to bardzo niebezpieczny sposób myślenia, który może prowadzić do ciągłego odgrywana się. Wiara w wygraną jest zniekształceniem myślowym i cechuje nadmiernie grających hazardzistów.

Fałsz: Trzeba dożo grać, żeby opracować swój system.
Prawda: Jest to następna iluzja, która pcha do ciągłego fantazjowania o wygranej. Hazardzista nie dopuszcza myśli, że to przypadek determinuje grę, i że nie ma żadnego „specjalnego” systemu.

Fałsz: Początkujący gracz ma szczęście i wygrywa.
Prawda: Wygrana lub przegrana na różnych etapach uprawiania hazardu rządzi się tymi samymi prawami matematyki. Natomiast wygrane u początkujących hazardzistów są czynnikiem ryzyka uzależnienia się.

Fałsz: Jeśli ktoś ma problemy z hazardem, to tylko finansowe.
Prawda: Patologiczny hazardzista oprócz długów ma często problemy zdrowotne, zawodowe, a czasem z prawem.

Fałsz: Hazard to tylko gry uprawiane w kasynie.
Prawda: Hazardem są wszystkie pieniężne gry losowe, a zatem również gry na automatach, konkursy SMS-owe, zakłady bukmacherskie i inne.

Fałsz: Hazard uprawia się tylko dla pieniędzy.
Prawda: Badania eksperymentalne wykazują, że hazard jest bardzo podniecający (tętno badanego gracza wzrosło wraz z podejściem do stołu o 81 uderzeń na minutę). W wywiadach patologiczni hazardziści wskazują na dużą potrzebę pobudzenia czy podniecenia, które ostatecznie jest głównym czynnikiem wzmacniającym zachowania związane z grą.

Fałsz: Dzieci nie dotyczy patologiczny hazard.
Prawda: Z badań wynika, że szczególnie dzieci i młodzież są narażone na problemy związane uprawianiem hazardu. Wielu patologicznych hazardzistów rozpoczynało granie w okresie dorastania.

Co popycha młodych ludzi do hazardu?

Trudności w braniu odpowiedzialności za własne działania.
Poczucie bycia niekochanym, nieakceptowanym, brak bliskich relacji.
Problemy z autorytetami, szczególnie rodzicami czy innymi dorosłymi.
Przy buncie przeciw autorytetom można czuć się winnym, a przegrana staje się zasłużoną karą.
Niskie poczucie własnej wartości.
Wygrana, która pozwala uzyskać wysoki status wśród kolegów.
Przyjemność z rywalizacji i gier losowych, szukanie przyjemnego pobudzenia.

Nadmierne uprawianie hazardu przypomina objawy uzależnienia od alkoholu czy narkotyków.
Należy zwrócić uwagę na:

Brak zainteresowania tym, co do tej pory było ważne, np. szkołą-(wagary), czy aktywnością sportową.
Brak umiejętności sensownego wytłumaczenia, co działo się lub co się planuje zrobić w wolnym czasie (wychodzi i nie mówi dokąd i na jak długo)
Brak pieniędzy czy pożyczanie od kogoś pieniędzy.
Znikanie pieniędzy z domu, sprzedawanie rzeczy.
Huśtawka nastrojów, ciągle rozdrażnienie i skłonność do agresywnych zachowań.
Izolacja od bliskich i znajomych.
Zaniedbywanie wyglądu i zdrowia.
Kłamstwa – szczególnie dotyczące pieniędzy.

U nałogowych hazardzistów istnieje większe ryzyko chorób fizycznych. Patologicznemu hazardowi często towarzyszy nadmierne picie alkoholu, zażywanie narkotyków czy palenie papierosów. Podczas grania hazardzista zaniedbuje sen, odżywianie, ogranicza aktywność fizyczną.

Skutki długotrwałego stresu prowadza do zaburzeń pracy serca czy nadciśnienia.

Częstymi schorzeniami są owrzodzenia żołądka oraz inne choroby układu pokarmowego, np. bóle brzucha, nudności czy wymioty. Szczególnie po graniu hazardziści skarżą się na zaburzenia snu, bóle głowy, duszności czy stany lęku lub paniki.

Hazardziści cechują się niskim poczuciem własnej wartości, które wraz z pogłębianiem się problemów powoduje utratę szacunku do siebie. Wyrzuty sumienia, poczucie winy czy wstydu prowadzą do depresji (u ok. 76% leczących się hazardzistów). Ciągłe doświadczanie upadków i niepowodzeń prowadzi do myśli samobójczych.

Do innych szkód należy dodać niepowodzenia szkolne, zawodowe, zaburzenie więzi rodzinnych i kontaktów interpersonalnych, osamotnienie, zaniedbywanie ważnych sfer życia (codziennych obowiązków), trudności w dostosowaniu się do norm społecznych (nadmierna impulsywność, agresywność, także czyny przestępcze).

Test –według kryteriów diagnostycznych ICD-10

Jeśli odpowiesz twierdząco na co najmniej 3 pytania, może to oznaczać problem z graniem.

Czy pojawia się u Ciebie trudna do powstrzymania chęć grania (odegrania się)? tak □ nie □
Czy zdarzyło Ci się grać dłużej niż początkowo planowałeś (aś) ? tak □ nie □
Czy odczuwasz rozdrażnienie lub złe samopoczucie przy próbach przerwania grania? tak □ nie □
Czy przykre objawy związane z zaprzestaniem grania ustępowały z chwilą powrotu do gry? tak □ nie □
Czy coraz więcej czasu przeznaczasz na granie? tak □ nie □
Czy zrezygnowałeś(aś) z innych przyjemności na rzecz grania? tak □ nie □
Czy masz swoje rytuały związane z graniem?tak □ nie □
Czy ktokolwiek zwrócił Ci uwagę na Twoje granie? tak □ nie □

Źródło:
Wydawnictwo edukacyjne parpamedia